NCDs โรคไม่ติดต่อ คืออะไร มีโรคอะไรบ้าง ร้ายแรงแค่ไหน

โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-Communicable Diseases หรือ NCDs) เป็นกลุ่มของโรคที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ แต่เกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตและปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น การรับประทานอาหารที่ไม่ดี การขาดการออกกำลังกาย การสูบบุหรี่ และการดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งโรคเหล่านี้มีผลกระทบต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างมาก องค์กรอนามัยโลกระบุว่าโรคกลุ่ม NCDs เป็นภัยเงียบที่คร่าชีวิตคนกว่า 41 ล้านคนในแต่ละปี ซึ่งสูงถึง 74% ของการเสียชีวิตทั่วโลก และในแต่ละปีมีคนกว่า 17 ล้านคน เสียชีวิตด้วยโรค NCDs ก่อนอายุ 70 ปี 

โรคกลุ่มนี้ยังเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ของคนไทย มีคนเสียชีวิตกว่า 400,000 คนต่อปี หรือวันละไม่ต่ำกว่า 1,000 คน คิดเป็น 76% ของการเสียชีวิตของคนไทย ที่น่าตกใจกว่านั้นคือครึ่งนึงของการเสียชีวิตนั้นอายุ 30-69 ปี

ซึ่งโรค NCDs ส่วนใหญ่นั้นสามารถหายได้จากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิตมากถึง 80% ซึ่งเราไม่ใช้ชีวิตและพฤติกรรมที่เสี่ยงเหล่านั้น เราก็ห่างไกลจากการเป็นโรคกลุ่มนี้มากขึ้น

บทความนี้จะนำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับ NCDs และโรคที่พบได้บ่อย 8 โรคที่คุณควรรู้จัก

1. โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary Artery Disease)

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบเกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดที่นำเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้หัวใจได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บหน้าอก หายใจไม่ออก หรืออาจรุนแรงถึงขั้นหัวใจวาย

ความร้ายแรง: โรคนี้เป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตทั่วโลก การตรวจพบและรักษาแต่เนิ่นๆ สามารถลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้

2. โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)

โรคหลอดเลือดสมองเกิดจากการอุดตันหรือแตกของหลอดเลือดสมอง ทำให้สมองขาดออกซิเจนและสารอาหาร ส่งผลให้เกิดอาการอัมพฤกษ์หรืออัมพาต และอาจมีผลกระทบต่อการทำงานของสมองในระยะยาว

ความร้ายแรง: โรคหลอดเลือดสมองสามารถทำให้เกิดความพิการถาวรและเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิต

3. โรคถุงลมโป่งพอง (Chronic Obstructive Pulmonary Disease – COPD)

โรคถุงลมโป่งพองเป็นโรคเรื้อรังที่ทำให้ถุงลมในปอดสูญเสียความยืดหยุ่น ทำให้หายใจลำบากและไม่สามารถแลกเปลี่ยนก๊าซได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความร้ายแรง: โรคนี้สามารถทำให้คุณภาพชีวิตลดลงและเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตในผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง

4. โรคมะเร็ง (Cancer)

โรคมะเร็ง (โรคมะเร็งสัญญาณและอาการเบื้องต้นของมะเร็ง)เป็นกลุ่มของโรคที่เกิดจากการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติและแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย มะเร็งมีหลายประเภท เช่น มะเร็งปอด มะเร็งตับ มะเร็งเต้านม

ความร้ายแรง: มะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ทั่วโลก แต่การตรวจพบและรักษาในระยะแรกสามารถเพิ่มโอกาสในการหายขาดได้

5. โรคเบาหวาน (Diabetes)

เบาหวานเกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถผลิตหรือใช้อินซูลินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินไป

ความร้ายแรง: หากไม่ได้รับการควบคุมอย่างเหมาะสม เบาหวานสามารถทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และปัญหาเกี่ยวกับไต

6. โรคอ้วนลงพุง (Obesity)

โรคอ้วนลงพุงเป็นภาวะที่มีการสะสมไขมันมากเกินไปในร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณช่องท้อง ส่งผลต่อสุขภาพและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ

ความร้ายแรง: โรคอ้วนลงพุงสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคมะเร็งบางชนิด

7. โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension)

ความดันโลหิตสูงเกิดจากการที่ความดันโลหิตในหลอดเลือดแดงสูงเกินไป ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้นและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง

ความร้ายแรง: หากไม่ได้รับการควบคุม ความดันโลหิตสูงสามารถทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว โรคหลอดเลือดสมอง และโรคไต

8. โรคไขมันในเลือดสูง (Dyslipidemia)

โรคไขมันในเลือดสูงเกิดจากการมีระดับไขมันในเลือดสูงเกินไป เช่น คอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ ซึ่งสามารถทำให้เกิดการสะสมของไขมันในหลอดเลือดและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง

ความร้ายแรง: โรคไขมันในเลือดสูงสามารถทำให้หลอดเลือดอุดตันและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและหลอดเลือดสมอง

พฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรค NCDs และวิธีป้องกันโรค NCDs ด้วยตนเอง

โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-Communicable Diseases หรือ NCDs) เป็นกลุ่มโรคที่มีสาเหตุมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตและปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ที่สามารถควบคุมและป้องกันได้ หากเราใส่ใจและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตอย่างเหมาะสม บทความนี้จะนำเสนอพฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรค NCDs และวิธีป้องกันโรคเหล่านี้ด้วยตนเอง

พฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรค NCDs

1. การสูบบุหรี่

การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคถุงลมโป่งพอง และมะเร็งหลายชนิด สารเคมีในบุหรี่สามารถทำลายระบบทางเดินหายใจและระบบไหลเวียนเลือด

2. การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป

การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากเกินไปสามารถทำให้เกิดโรคตับแข็ง โรคมะเร็ง โรคหัวใจ และความดันโลหิตสูง

3. การบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสม

การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาลสูง และเกลือสูงเกินไป สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน โรคอ้วนลงพุง โรคความดันโลหิตสูง และโรคหัวใจ

4. การขาดการออกกำลังกาย

การขาดการออกกำลังกายเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดโรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมอง

5. การรับประทานอาหารไม่เพียงพอหรือไม่สมดุล

การขาดสารอาหารหรือการบริโภคอาหารไม่สมดุลสามารถทำให้เกิดปัญหาสุขภาพหลายอย่าง เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคความดันโลหิตสูง

วิธีป้องกันโรค NCDs ด้วยตนเอง

1. เลิกสูบบุหรี่

การเลิกสูบบุหรี่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคถุงลมโป่งพอง และมะเร็งหลากหลายชนิด หากคุณต้องการความช่วยเหลือ สามารถปรึกษาแพทย์หรือใช้บริการสายด่วนเลิกบุหรี่

2. จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์

การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะ (ไม่เกิน 1 แก้วต่อวันสำหรับผู้หญิงและ 2 แก้วต่อวันสำหรับผู้ชาย) จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคตับแข็ง โรคหัวใจ และโรคมะเร็ง

3. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์

ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และสมดุล เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชเต็มเมล็ด โปรตีนจากพืชและสัตว์ และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาลสูง และเกลือสูง

4. ออกกำลังกายเป็นประจำ

การออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ เช่น การเดินเร็ว วิ่ง ปั่นจักรยาน หรือว่ายน้ำ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมอง

5. รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

การรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วนลงพุง โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ

6. ตรวจสุขภาพเป็นประจำ

การตรวจสุขภาพเป็นประจำจะช่วยให้คุณทราบสถานะสุขภาพของตนเองและสามารถป้องกันโรคต่างๆ ได้ตั้งแต่ระยะแรก

7. ลดความเครียด

การจัดการกับความเครียดด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่น การทำสมาธิ การออกกำลังกาย หรือการพูดคุยกับคนที่คุณไว้ใจ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและความดันโลหิตสูง

8. นอนหลับให้เพียงพอ

การนอนหลับอย่างเพียงพอ (7-9 ชั่วโมงต่อคืน) จะช่วยให้ระบบต่างๆ ของร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ

สรุป

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสมสามารถช่วยป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ได้ การเลิกสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายเป็นประจำ และการรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการดูแลสุขภาพและลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค NCDs