โรคมะเร็ง สัญญาณและอาการเบื้องต้น

มะเร็งเป็นโรคร้ายแรงที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน การตรวจพบมะเร็งในระยะแรกสามารถเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาดได้ โรคมะเร็งเป็นโรคไม่ติดต่อ NCDs ดังนั้นการรู้จักสัญญาณและอาการเบื้องต้นของมะเร็งเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม บทความนี้จะนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับสัญญาณและอาการเบื้องต้นของมะเร็งที่คุณควรรู้ เพื่อการป้องกันและรักษาได้ทันเวลา

โรคมะเร็งคืออะไร?

มะเร็งคือโรคที่เกิดจากการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติและไม่สามารถควบคุมได้ เซลล์มะเร็งสามารถแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกายและทำลายเนื้อเยื่อปกติ โรคมะเร็งมีหลายประเภท เช่น มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ และมะเร็งตับ

ระยะของโรคมะเร็ง

มะเร็งแบ่งออกเป็นหลายระยะ โดยแต่ละระยะมีความรุนแรงและการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งที่แตกต่างกัน ดังนี้:

ระยะที่ 0: เซลล์มะเร็งอยู่เฉพาะในชั้นผิวของเนื้อเยื่อ ไม่ลุกลามไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง

ระยะที่ 1: เซลล์มะเร็งเริ่มลุกลามไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียง แต่ยังอยู่ในบริเวณที่เริ่มต้น

ระยะที่ 2: เซลล์มะเร็งลุกลามมากขึ้น แต่ยังไม่แพร่กระจายไปยังอวัยวะหรือเนื้อเยื่อที่อยู่ห่างไกล

ระยะที่ 3: เซลล์มะเร็งลุกลามไปยังเนื้อเยื่อหรืออวัยวะข้างเคียงและต่อมน้ำเหลืองใกล้เคียง

ระยะที่ 4: เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกายที่อยู่ห่างไกล เช่น ปอด ตับ หรือกระดูก

สัญญาณและอาการเบื้องต้นของมะเร็ง

โรคมะเร็งสามารถตรวจวินิจฉัยได้โดยวิธีต่างๆ ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง และตำแหน่งที่มะเร็งเริ่มต้นในร่างกาย โดยการเช็คอาการเบื้องต้นได้ดังนี้

1. ก้อนเนื้อหรือบวมผิดปกติ

การมีก้อนเนื้อหรือบวมในบริเวณใดๆ ของร่างกาย เช่น เต้านม คอ หรือขาหนีบ อาจเป็นสัญญาณเบื้องต้นของมะเร็ง ก้อนเนื้อที่ไม่เจ็บหรือไม่เคลื่อนที่เมื่อสัมผัสเป็นสัญญาณที่ควรระวัง

2. การเปลี่ยนแปลงของผิวหนัง

การเปลี่ยนแปลงของผิวหนัง เช่น แผลที่ไม่หายขาด จุดด่างดำที่ขยายใหญ่ขึ้น หรือการเปลี่ยนแปลงของไฝ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งผิวหนัง ควรตรวจสอบความเปลี่ยนแปลงนี้โดยแพทย์ผิวหนัง

3. น้ำหนักลดอย่างผิดปกติ

การลดน้ำหนักที่ไม่ได้ตั้งใจหรือไม่ได้เกิดจากการออกกำลังกายหรือการควบคุมอาหาร อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งในระบบย่อยอาหาร เช่น มะเร็งกระเพาะอาหารหรือมะเร็งลำไส้

4. ไอหรือเสียงแหบอย่างต่อเนื่อง

ไอหรือเสียงแหบที่ไม่หายไปภายในสองสัปดาห์ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งปอดหรือมะเร็งกล่องเสียง ควรปรึกษาแพทย์หากมีอาการเหล่านี้

5. ปวดหรือไม่สบายในร่างกาย

ความเจ็บปวดที่ไม่ทราบสาเหตุหรือความไม่สบายในร่างกาย เช่น ปวดท้องหรือปวดกระดูก อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งในอวัยวะภายในหรือมะเร็งกระดูก

6. การเปลี่ยนแปลงในระบบขับถ่าย

การเปลี่ยนแปลงในระบบขับถ่าย เช่น อุจจาระมีเลือดปน ท้องเสียหรือท้องผูกบ่อยๆ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งลำไส้ใหญ่

7. เลือดออกผิดปกติ

การมีเลือดออกผิดปกติ เช่น เลือดออกจากเหงือก จมูก หรือระบบสืบพันธุ์ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งเม็ดเลือดหรือมะเร็งปากมดลูก

8. อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง

อาการอ่อนเพลียที่ไม่สามารถอธิบายได้และไม่หายไปหลังจากการพักผ่อนเพียงพอ อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งหลายชนิด

เช็คด้วยเครื่องมือแพทย์

เมื่อเราเช็คสัญญาณอาการเบื้องต้นแล้ว ถ้ามีอาการเข้าข่ายแนะนำให้ตรวจสอบวินิจฉัยอย่างแม่นยำอีกที

1.ตรวจร่างกาย เพื่อค้นหาสัญญาณและอาการของมะเร็ง เช่น ก้อนเนื้อ น้ำหนักลด
เหนื่อยล้า ไอเรื้อรัง เลือดในปัสสาวะหรืออุจจาระ อาการปวดการเปลี่ยนแปลงของการขับถ่ายหรือปัสสาวะ การเปลี่ยนแปลงของผิวหนัง อาการผิดปกติทางเพศ อาการผิดปกติทางระบบประสาท อาการผิดปกติทางต่อมไร้ท่อ

2.การตรวจเลือด เพื่อตรวจสอบหาสัญญาณของมะเร็ง เช่น สารบ่งชี้มะเร็ง (tumor markers) หรือเซลล์มะเร็งที่หลุดออกมาจากก้อนมะเร็ง (circulating tumor cell)

3.การตรวจภาพทางรังสี ใช้เพื่อค้นหาก้อนที่อาจเกิดจากมะเร็ง เช่น การถ่ายภาพรังสี
อัลตราซาวนด์ เอกซเรย์ คอมพิวเตอร์ (CT Scan) การสแกนด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI)

4.การตรวจชิ้นเนื้อ เป็นการเอาเนื้อเยื่อจากก้อนไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ นับเป็น
วิธีเดียวที่จะวินิจฉัยได้แน่ชัด

5.การส่องกล้อง เช่น ทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ หู คอจมูก มดลูก รู้ให้เร็วก่อนลุกลามนอกจากนี้ ยังมีการตรวจวินิจฉัยมะเร็งเฉพาะสำหรับบางชนิด เช่น การตรวจเต้านมด้วยตนเองและการตรวจเต้านมด้วยเครื่องเอกซเรย์ (Mammogram) เพื่อตรวจหามะเร็งเต้านม การตรวจหาการติดเชื้อ HPV ซึ่งเป็นสาเหตุของ มะเร็งปากมดลูก และการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ และทวารหนักเพื่อตรวจหา Polyps ซึ่งเป็นเนื้องอกที่ไม่มีอันตรายที่อาจพัฒนาเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักได้

วิธีป้องกันโรคมะเร็ง ไม่เพิ่มความเสี่ยง

การป้องกันโรคมะเร็งสามารถทำได้โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น:

• เลิกสูบบุหรี่: การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของมะเร็งปอดและมะเร็งชนิดอื่นๆ
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: ควรรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืชเต็มเมล็ด และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาลสูง และเกลือสูง
• ออกกำลังกายเป็นประจำ: การออกกำลังกายช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง
• รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ: การรักษาน้ำหนักให้สมดุลช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งหลายชนิด
• หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป: การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมีที่เป็นอันตราย: การทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีสารเคมีอันตรายควรสวมอุปกรณ์ป้องกัน
• เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งเป็นประจำ: การตรวจคัดกรองมะเร็งช่วยให้สามารถตรวจพบโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรกและรักษาได้ทันที

สรุปสัญญาณและอาการเบื้องต้นของมะเร็ง

การรู้สัญญาณและอาการเบื้องต้นของมะเร็งเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณสามารถตรวจพบและรักษาโรคได้ทันท่วงที การป้องกันโรคมะเร็งด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการตรวจสุขภาพเป็นประจำเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งและเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาด